Zdrowe jedzenie w sklepikach szkolnych już od 1 września

Gdy tylko rozpoczęły się dyskusje na temat ograniczenia "śmieciowego jedzenia" w sklepikach szkolnych, pomyślałam, że jest to kolejny pomysł, który przy tak silnym lobby największych graczy w tej branży, umrze śmiercią naturalną. A tu proszę miłe zaskoczenie. W dniu 26 sierpnia 2015 r. Minister Zdrowia podpisał rozporządzenie w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełnić środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach.

Oznacza to, że od 1 września dzieci i młodzież w przedszkolach, szkołach, będą miały ograniczony dostęp do żywności "śmieciowej", której zły wpływ na ich zdrowie i rozwój został potwierdzony w wielu badaniach naukowych.

W sklepikach szkolnych powinny się pojawić następujące produkty. (Napisałam "powinny się pojawić", ponieważ nie wiem w jakim stopniu sklepiki przygotowane są do wprowadzenia tak istotnych zmian).

1. Kanapki:

• na bazie pieczywa razowego lub pełnoziarnistego (żytniego, pszennego, mieszanego) lub pieczywa bezglutenowego;
• z przetworami mięsnymi zawierającymi co najmniej 70% mięsa i nie więcej niż 10g tłuszczu w 100g produktu gotowego do spożycia lub 
• z przetworami z ryb zawierającymi co najmniej 60% mięsa ryb, skorupiaków lub mięczaków w 100g produktu gotowego do spożycia, lub 
• z jajami, lub 
• z serem, z wyłączeniem topionego, lub 
• z wyrobami z nasion roślin strączkowych, 
• z orzechami, nasionami 
• z olejem, tłuszczami mlecznymi do smarowania, w tym masłem, ziołami lub przyprawami świeżymi lub suszonymi bez dodatku soli;
• z warzywami lub owocami, 
• bez soli oraz sosów, w tym majonezu, z wyłączeniem ketchupu, w przypadku którego zużyto nie mniej niż 120g pomidorów do przygotowania 100g produktu gotowego do spożycia.

2. Sałatki i surówki w opakowaniach jednostkowych:

• na bazie warzyw lub owoców, 
• z przetworami mięsnymi zawierającym co najmniej 70% mięsa i nie więcej niż 10g tłuszczu w 100g produktu gotowego do spożycia lub  
• z przetworami z ryb zawierającymi co najmniej 60% mięsa ryb, skorupiaków lub mięczaków w 100g produktu gotowego do spożycia, lub 
• z jajami, lub 
• z serem, z wyłączeniem topionego, lub 
• z produktami mlecznymi, lub 
• z produktami zbożowymi, 
• z wyrobami z nasion roślin strączkowych,
• z suszonymi warzywami i owocami, lub 
• z orzechami oraz nasionami,  
• z olejem, 
• z ziołami lub przyprawami świeżymi lub suszonymi bez dodatku soli.

3. Mleko bez dodatku cukrów i substancji słodzących 

4. Napoje zastępujące mleko, czyli napój: sojowy, ryżowy, owsiany, kukurydziany, gryczany, orzechowy lub migdałowy:

• zawierające nie więcej niż 10g cukrów w 100ml produktu gotowego do spożycia, 
• bez dodatku substancji słodzących;
• o niskiej zawartości sodu/soli, tj. zawierający nie więcej niż 0,12g sodu lub równoważnej ilości soli na 100g lub na 100 ml środka spożywczego lub o obniżonej zawartości sodu/soli, tj. obniżenie zawartości sodu lub wartości równoważnej dla soli wynosi co najmniej 25% w porównaniu z podobnym produktem.

5. Produkty mleczne: jogurt, kefir, maślanka, mleko zsiadłe, mleko acidofilne, mleko smakowe, serwatka, ser twarogowy, serek homogenizowany lub produkty zastępujące produkty mleczne na bazie soi, ryżu, owsa, orzechów lub migdałów:

• zawierające nie więcej niż 10g cukrów w 100g/ml produktu gotowego do spożycia;
• bez dodatku substancji słodzących;
• zawierające nie więcej niż 10g tłuszczu w 100g/ml produktu gotowego do spożycia.

6. Zbożowe produkty śniadaniowe oraz inne produkty zbożowe: 

• bez dodatku cukrów i substancji słodzących
• o niskiej zawartości sodu/soli, tj. zawierający nie więcej niż 0,12g sodu lub równoważnej ilości soli na 100g lub na 100 ml środka spożywczego lub o obniżonej zawartości sodu/soli, tj. obniżenie zawartości sodu lub wartości równoważnej dla soli wynosi co najmniej 25% w porównaniu z podobnym produktem, z wyłączeniem pieczywa o zawartości sodu nie wyższej niż 450mg w 100g produktu gotowego do spożycia.

7. Warzywa:

• surowe lub przetworzone, z wyłączeniem warzyw suszonych;
• bez dodatku cukrów i substancji słodzących
• w przypadku przetworzonych – o niskiej zawartości sodu/soli, tj. zawierający nie więcej niż 0,12g sodu lub równoważnej ilości soli na 100g lub na 100 ml środka spożywczego lub o obniżonej zawartości sodu/soli, tj. obniżenie zawartości sodu lub wartości równoważnej dla soli wynosi co najmniej 25% w porównaniu z podobnym produktem, z wyłączeniem produktów poddanych naturalnej fermentacji mlekowej, takich jak: kwaszona kapusta oraz kwaszone ogórki;
• przygotowane do bezpośredniego spożycia;
• podawane w całości lub podzielone na porcje, jeżeli istnieją dostateczne możliwości to w opakowaniach jednostkowych.

8. Owoce:

• surowe lub przetworzone, z wyłączeniem owoców suszonych;
• bez dodatku cukrów i substancji słodzących; 
• przygotowane do bezpośredniego spożycia;
• podawane w całości lub podzielone na porcje, jeżeli istnieją dostateczne możliwości to w opakowaniach jednostkowych.

9. Suszone warzywa i owoce, orzechy oraz nasiona:

• bez dodatku cukrów i substancji słodzących, soli oraz tłuszczu;
• w opakowaniach jednostkowych, w porcji nieprzekraczającej 100g.

10. Soki owocowe, warzywne, owocowo-warzywne:

• w opakowaniach nieprzekraczających 330 ml;
• bez dodatku cukrów i substancji słodzących w przypadku soków warzywnych i owocowo-warzywnych;
• o niskiej zawartości sodu/soli, tj. zawierający nie więcej niż 0,12g sodu lub równoważnej ilości soli na 100g lub na 100 ml środka spożywczego lub o obniżonej zawartości sodu/soli, tj. obniżenie zawartości sodu lub wartości równoważnej dla soli wynosi co najmniej 25% w porównaniu z podobnym produktem.

11. Przeciery, musy owocowe, warzywne oraz owocowo-warzywne:

• bez dodatku cukrów i substancji słodzących;
• bez dodatku soli.

12. Koktajle owocowe, warzywne oraz owocowo-warzywne na bazie mleka, napojów zastępujących mleko, czyli napoju: sojowego, ryżowego, owsianego, kukurydzianego, gryczanego, orzechowego lub migdałowego produktów mlecznych lub produktów zastępujących produkty mleczne.

13. Naturalna woda mineralna nisko lub średniozmineralizowana, woda źródlana i woda stołowa, w opakowaniach jednostkowych.

14. Inne napoje przygotowywane na miejscu bez dodatku cukrów i substancji słodzących:

• herbata, w tym z: owocami, mlekiem lub napojami zastępującymi mleko, czyli napojem: sojowym, ryżowym, owsianym, kukurydzianym, gryczanym, orzechowym lub migdałowym; dozwolone jest słodzenie naturalnym miodem pszczelim;
• napary owocowe  z naturalnym aromatem, w tym z owocami, dozwolone jest słodzenie naturalnym miodem pszczelim;
• kawa zbożowa, w tym z: mlekiem lub napojami zastępującymi mleko, czyli napojem: sojowym, ryżowym, owsianym, kukurydzianym, gryczanym, orzechowym lub migdałowym; dozwolone jest słodzenie naturalnym miodem pszczelim.

Źródło: Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełnić środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach. 

Autor: dr inż. Katarzyna Świąder, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji SGGW

Proszę podzielcie się Swoimi spostrzeżeniami i obserwacjami na temat nowego jedzenia w sklepikach oraz ich zaopatrzenia!

Bardzo jestem ciekawa jak radzą sobie właściciele sklepików z wprowadzeniem przepisów w życie.

#zdrowejedzeniewsklepikach #konieczsmieciowymjedzeniem #nowyrokszkolny #rozporzadzenieministrazdrowia